THE ΤΕΛΟΣ SOCIETY speaks to Sozita Goudouna, Founding Director of Greece In USA
Greece in USA is a non-profit organization with a global reach that promotes knowledge of contemporary and ancient Greek Culture while fostering international cultural cooperation, experimentation and social engagement. The organization's extensive programming includes commissioned artists' and curators' projects, residencies, educational and ecological initiatives and the commitment to cultivating a sensible culture of innovation and thought leadership.
We are dedicated to offering innovative and unique programs in education and the arts, all exploring the evolving diversity and richness of Greek and Cypriot cultures. The non- profit organization seeks to generate new thinking about the arts and promote cross- cultural dialogue through partnerships and new platforms of creation.
The organization promotes international exchange of practice and knowledge in the arts - visual and sound art, dance, architecture, theatre - research on the methods used in curatorial and performing practices and investigation of points of intersection between the arts, science and the public sphere by means of interventions, collective actions, educational programs and publications.
Greece in USA aims to collaborate and build long-lasting partnerships with leading institutions and individuals who actively engage with Greece and its culture and to convey a comprehensive and distinctive representation of Greece and Cyprus by producing cultural and educational programs that encourage intercultural dialogue and enable cultural involvement.
Our principal goals are:
To shape and envision the image of contemporary Greece in the United States beyond existing stereotypes
To recalibrate the assumed center of Greek national narratives to include those who have often been denied historical recognition.
To transform the way Greek histories are told and produce projects that reflect the vast, rich complexity of Greek culture.
To support Greek inspired cultural practices by welcoming and nurturing new ideas and influential perspectives
To commission, produce and present contemporary Greek and Cypriot culture that grapple with many of the pressing social and political issues of our time
To foster Greek scholarship and cultural research within the American educational system
To develop a transatlantic network for the exchange of culture and ideas
To strengthen the development of structures in cultural policy & leadership, and foster worldwide mobility.
Greece in USA is a 501(c)3 nonprofit organization registered in the State of New York, tax-exempt ID no. 85-0828531. Contributions to Greece in USA are tax-deductible to the fullest extent allowed by law. Greece in USA's launch is under the auspices of the Greek Ministry of Culture.
Arts & Culture Research Lab Observatorium
THE ΤΕΛΟΣ SOCIETY συζητά με τον Χάρης Βασιλάκος, Υπεύθυνος Εκδηλώσεων & Προγραμμάτων, Ιδρυτικό μέλος της Vamvakou Revival
Υπόλοιπα Ιδρυτικά μέλη της Αναβίωσης της Βαμβακούς:
Ελένη Μάμη, Υπεύθυνη Επικοινωνίας & Μάρκετινγκ
Ανάργυρος Βερδήλος, Διοικητικός & Οικονομικός Υπεύθυνος
Τάσος Μάρκος, Υπεύθυνος Τεχνικού Σχεδιασμού & Υποδομών
Παναγιώτης Σουλιμιώτης
Η Βαμβακού είναι ένα χωριό κτισμένο από το 15ο αιώνα στις παρυφές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 903 μέτρων. Έχει σημαντική ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά, ιδιαίτερο φυσικό πλούτο και ομορφιά. Στην περίοδο ακμής της είχε 200 πολυμελείς οικογένειες, αλλά χτυπήθηκε δημογραφικά από την κατοχή, τον εμφύλιο, τη μετανάστευση και την αστυφιλία.
Μια ομάδα νέων με καταγωγή και ισχυρούς δεσμούς με το χωριό έχοντας την οικονομική και ηθική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), τον Αύγουστο του 2018, ίδρυσαν τον οργανισμό Vamvakou Revival που έχει αναλάβει να υλοποιήσει την πρωτοβουλία Αναβίωσης της Βαμβακούς με στόχο την πλήρη αναζωογόνηση του τόπου με εφόδια την ιστορία, το ανθρώπινο κεφάλαιο και τον φυσικό πλούτο της περιοχής.
Όραμα της ομάδας Vamvakou Revival είναι η δημιουργία ενός χωριού «προτύπου» που θα βασίζεται στη βιώσιμη ανάπτυξη με πρωτεύοντα στόχο την επιστροφή μόνιμων κατοίκων. Βασικό όχημα αποτελεί η δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης και η εξασφάλιση σύγχρονων συνθηκών διαβίωσης, ώστε σε μερικά χρόνια η Βαμβακού να σφύζει και πάλι από ζωή και το κουδούνι του σχολείου να χτυπήσει ξανά. Πρόθεσή μας είναι η Βαμβακού να αποτελέσει παράδειγμα για έργα αντίστοιχης έκτασης στην Ελλάδα, και εν δυνάμει διεθνώς.
Τα πρώτα σημάδια της αναβίωσης είναι πλέον ορατά. Νέοι κάτοικοι έχουν ήδη επιστρέψει στο χωριό, ενώ παράλληλα η πρώτη φάση υλοποίησης του πλάνου της αναζωογόνησης της περιοχής που βασίζεται στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου του Πάρνωνα και την προσέλκυση επισκεπτών, έχει ολοκληρωθεί.
Στο χωριό προσφέρονται ήδη υπηρεσίες εστίασης (εστιατόριο-καφέ Βουρέικο) και οργανωμένες δραστηριότητες βουνού, όπως πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία και περιήγηση με mini bus ή 4x4. Ο χώρος του σχολείου φιλοξενεί δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά και ενηλίκους, εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια, ανοιχτή δανειστική βιβλιοθήκη, πολιτιστικές δραστηριότητες, μαθήματα και προγράμματα STEAM. Μάλιστα, το επόμενο χρονικό διάστημα, ξεκινά τη λειτουργία του ο νέος ξενώνας του χωριού, ο οποίος αναμένεται να ολοκληρώσει την εμπειρία του επισκέπτη.
Η δεύτερη φάση του εγχειρήματος βρίσκεται στο στάδιο της υλοποίησης. Μια νέα δράση ενίσχυσης της αγροδιατροφικής δραστηριότητας ξεκίνησε στην ευρύτερη περιοχή του χωριού, αλλά και του βουνού του Πάρνωνα σε συνεργασία με το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» και επίκεντρο τα αρωματικά φυτά και την αιγοπροβατοτροφία, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η διαμόρφωση και υλοποίηση ενός συνολικού πλάνου διαχείρισης του προορισμού/τόπου.
Γεωργία Κοτρέτσος: Η Βαμβακού βρίσκεται στις πλαγιές του Πάρνωνα, στο νότιο τμήμα της Ελλάδος. Ένα χωριό από μία χούφτα ντόπιων κατοίκων που χρησιμεύει ως σκηνικό και ως ραχοκοκαλιά μιας πρωτοβουλίας διαφορετικής από κάθε άλλη, η οποία υλοποιείται από τη Vamvakou Revival. Με τη διοργάνωση στο χωριό καθημερινών δραστηριοτήτων, η οργανική κυκλοφορία έχει αυξηθεί σημαντικά μέσα στα δύο πρώτα χρόνια. Πώς έχει λειτουργήσει η εφαρμογή της αρχικής ιδέας της Αναβίωσης του χωριού και ποιες είναι οι αλλαγές που έχετε παρατηρήσει στην κοινότητα;
Χάρης Βασιλάκος: Το εγχείρημα Αναβίωσης της Βαμβακούς αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση για όλους μας. Ξεκίνησε το 2017, όταν τα σημάδια κόπωσης της χώρας από την πολυετή κρίση ήταν πλέον ξεκάθαρα, αλλά και σε μία περίοδο που το περιβόητο brain drain αποτελούσε μία δεδομένη και δυσάρεστη πραγματικότητα. Έτσι, εκτός από τους συναισθηματικούς δεσμούς με το χωριό μας, αυτό που λειτούργησε ως μία επιπλέον κινητήριος δύναμη, για να τολμήσουμε κάτι που φάνταζε ουτοπικό, ήταν το κοινωνικό μήνυμα που συνοδεύει το εν λόγω εγχείρημα. Ένα μήνυμα ισχυρό, ότι η ελληνική ύπαιθρος μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες. Εννοείται ότι ποτέ δεν μπήκαμε στη διαδικασία να εξισώσουμε την επιστροφή στη φύση με την εύκολη λύση στο πρόβλημα της κρίσης. Πρόκειται για κάτι αρκετά σύνθετο, χρονοβόρο και δυναμικό.
Δεδομένων όλων αυτών των παραμέτρων, η αρχική ιδέα της Αναβίωσης, στην οποία συμφωνήσαμε με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, μπολιάστηκε και προσαρμόστηκε, μιας και δεδομένη ήταν η αλληλεπίδραση που θα προέκυπτε με την κοινότητα του χωριού. Άνθρωποι διαφορετικών συνιστωσών και καταβολών κλήθηκαν να συνεργαστούν, να διαθέσουν χώρο ο ένας στον άλλο, αλλά και να εργαστούν από κοινού για κάτι τόσο ευγενές, όπως είναι η προσπάθεια να δώσεις ζωή σε έναν τόπο. Οι αλλαγές πλέον είναι σαφείς. Μόνιμοι κάτοικοι έχουν ήδη επιστρέψει, η καθημερινότητα στο χωριό έχει απλοποιηθεί, η βελτίωση των υποδομών είναι αναμφισβήτητη, οι επισκέπτες από την έναρξη του εγχειρήματος είναι χιλιάδες, η αναγνωρισιμότητα του τόπου συνολικά έχει αυξηθεί, ενώ υπάρχουν και κάποια στοιχεία, όπως είναι οι σύγχρονες εγκαταστάσεις, οι συνεργασίες με σπουδαίες οργανισμούς π.χ. Εθνική Λυρική Σκηνή, τα μαθήματα Ρομποτικής και 3D εκτύπωσης, τα ηλεκτρικά ποδήλατα και πολλά ακόμη, που κανείς δεν θα περίμενε να συναντήσει σε ένα χωριό 20 μόλις μονίμων κατοίκων. Παρόλα αυτά, η Βαμβακού παραμένει ένας παραδοσιακός τόπος, στον οποίο, όμως, οι όροι ζωής μπορούν να χαρακτηριστούν σύγχρονοι και ικανοί να δώσουν το κίνητρο σε κάποιον να μετεγκατασταθεί εδώ και να γίνει ένας από εμάς.
ΓΚ: Το παλιό δημοτικό σχολείο έχει μεταμορφωθεί στο V.Lab – ένα σύγχρονο κέντρο STEAM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική, Τέχνες και Μαθηματικά). Ποιοι είναι οι στόχοι πίσω από αυτή την άσκηση; Ποια τα όρια του χωριού, της ιδρυτικής ομάδας της Vamvakou Revival, καθώς και των μαθητών που αξιολογούνται και αναπτύσσονται από αυτή την καταιγιστική παιδαγωγική άσκηση στο μακρινό χωριό της Βαμβακούς;
ΧΒ: Το Σχολείο έχει σημαντική και ουσιαστική αξία για το εγχείρημά μας, μιας και η λειτουργία του συμβολίζει την Αναβίωση και μετουσιώνει το όραμά μας. Η μετεξέλιξή του σε σύγχρονο και καινοτόμο τεχνολογικό κέντρο ήταν μία ιδέα του Προέδρου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, κυρίου Ανδρέα Δρακόπουλου. To V.Lab (Vamvakou Technology Lab fully powered by SNF) δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία και αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, με στόχο να δώσει τη δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να ανακαλύψουν τον κόσμο του STEAM και, μέσα από αυτή τη διαδικασία, να καλλιεργήσουν τις 4 δημοφιλέστερες δεξιότητες του 21ου αιώνα – την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία και την επικοινωνία.
Ύστερα από ένα χρόνο λειτουργίας, το V.Lab μετρά δεκάδες μαθήματα και επιστημονικά σεμινάρια, 422 συμμετοχές σε όλα του τα προγράμματα, καθώς και σημαντικές συνεργασίες με κορυφαίους εκπαιδευτικούς οργανισμούς, όπως το CTY Greece (Κέντρο Για Χαρισματικά και Ταλαντούχα Παιδιά) του Anatolia College, με εταιρείες που διαπρέπουν στο χώρο της τεχνολογίας, όπως η NOKIA Hellas, αλλά και με διακεκριμένους επιστήμονες.
Υπό αυτό το πρίσμα, η ομάδα μας θεωρεί ότι ο πρώτος στόχος επετεύχθη. Ωστόσο, τα μανίκια παραμένουν σηκωμένα και συνεχίζουμε με περισσότερο πείσμα την προσπάθεια, μιας και πιστεύουμε ότι, όταν μιλάμε για εκπαίδευση, δεν υπάρχουν ούτε όρια ούτε στεγανά. Αν αναλογιστούμε ότι πριν κάμποσα χρόνια, ο κόσμος μετακόμιζε από το χωριό στην πόλη, για να μπορέσουν οι νέοι να αποκτήσουν τη στοιχειώδη εκπαίδευση, και σήμερα στη Βαμβακού, σε ένα χωριό λίγων μονίμων κατοίκων, στα 903 μέτρα υψόμετρα, λειτουργεί ένα κέντρο με προγράμματα Επιστήμης, Ρομποτικής, Μαθηματικών, Μηχανικής, Προγραμματισμού και Τεχνών, μόνο ευγνώμονες μπορούμε να αισθανόμαστε.
ΓΚ: Έχοντας επισκεφθεί το χωριό και δει το όραμα, το σχέδιο και της προσπάθειες πίσω από αυτό το εγχείρημα, η συνολική εντύπωση ήταν πολύ πειστική για την άνευ προηγουμένου ανάπτυξη του χωριού. Είστε ανήσυχοι με τους απρόβλεπτους καιρούς που ζούμε ή βρίσκεστε σε μια διαρκή κατάσταση προόδου;
ΧΒ: Στη Vamvakou Revival συνηθίζουμε να λέμε «αν ήταν εύκολο, δεν θα είχε νόημα». Η λογική του εγχειρήματος είναι να δημιουργηθεί μία κοινωνία από την αρχή, κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη από τις εξελίξεις. Η πανδημία ανέτρεψε ή καθυστέρησε κάποια από τα σχέδιά μας, μας υπενθύμισε, όμως, ότι στην εποχή που ζούμε δεν μπορούμε να περιμένουμε κανενός είδους μονιμότητα και υπογράμμισε σε όλη την ανθρωπότητα ότι θα τα καταφέρει εκείνος που είναι ευέλικτος και προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της εξ αποστάσεως εργασίας, καθώς η Βαμβακού ανταποκρίνεται πλήρως στις τεχνολογικές -και όχι μόνο- απαιτήσεις του συγκεκριμένου μοντέλου και αποτελεί ήδη μία πολύ ενδιαφέρουσα επιλογή για όσους επιθυμούν να το τολμήσουν.
Είμαστε ρεαλιστές, συμμεριζόμαστε τα νέα δεδομένα, αλλά πιστεύουμε βαθιά ότι για κάθε πρόβλημα υπάρχει μία λύση και όχι το αντίθετο. Άλλωστε, ανήκουμε σε μία νέα γενιά που προσπαθεί να αφήσει το δικό της αποτύπωμα. Θα κάνει λάθη και θα πέσει, αλλά θα σηκωθεί, γιατί έχει μπροστά της ένα δρόμο ανοιχτό, ένα δρόμο δημιουργίας και προόδου. Δεν μας αφορά η πλασματική ανάπτυξη και αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να αντιμετωπίζουμε τα πάντα με όρους βιωσιμότητας και αυτονομίας.
